12. Antwerpen, 2 legendes, 2 standbeelden

De legende van Brabo en Antigoon

Toen Julius Caesar Gallië veroverd had, gaf hij de controle over de Scheldedelta in handen van een van zijn officieren, Silvius Brabo. Toen Brabo aan de Scheldebocht aankwam, ter hoogte van het gebied wat nu de stad Antwerpen omvat, aanhoorde hij de angstige verhalen van de lokale bewoners dat een zekere reus, Antigoon genaamd, de streek terroriseerde vanuit zijn burcht aan de oevers van de rivier. Van ieder schip dat voorbijvoer eiste hij tol. Kon de schipper niet betalen, dan hakte Antigoon een hand af van de schipper en gooide het lichaamsdeel in de Schelde. Geschokt door zoveel onrecht ging Brabo de strijd aan met Antigoon, en zowaar, hij won het gevecht en gaf de reus een koekje van eigen deeg. Hij hakte met zijn zwaard een hand van de reus af en gooide het gevaarte tot midden in de rivier. Velen geloven dat deze legende het ontstaan gaf aan de naam van de latere stad : “hand”-werpen”. Andere mondelinge overleveringen zeggen dan weer dat “Antwerpen” afgeleid is van “aan de werf” van de rivier. Tenslotte, meer geloofwaardig is het onderzoek dat een belgische klassieke filoloog gedaan heeft over de oorsprong van de naam. In het boek Vita Eligii, dat dateert uit de 7de eeuw, wordt het gebied rond de Scheldebocht beschreven onder de naam ‘Andouerpis’. In de toenmalige keltische taal betekende dit woord ‘zij die aan beide oevers wonen’. In 1887 werd in opdracht van de stad door de bekende beeldhouwer Jef Lambeaux een gigantisch beeld met fontein van Brabo opgericht midden op de Grote Markt, vlak tegenover het imposante stadhuis.

Nello en Patrasche

Nello, een arme weesjongen en zijn hond, Patrasche, zijn de hoofdpersonages uit het boek ‘A Dog of Flanders’ van de 19de eeuwse romanschrijfster, Marie-Louise de la Ramée. Het verhaal gaat als volgt : de ouderloze Nello helpt zijn grootvader, die nog in het leger van Napoleon gediend heeft, als melkboer in de buitenwijken van de stad Antwerpen. Op zijn melktoer sloot hij vriendschap met een verlaten hond, Patrasche. Na de dood van zijn grootvader, speelde Nello echter al de klanten van zijn grootvader kwijt en begon hij, samen met Patrasche door de stad te dwalen. Iedere dag bezochten zij beiden de Onze-Lieve-Vrouwkathedraal waar Nello steeds weer in vervoering raakte door de schilderijen van Rubens, en zeker door de wereldberoemde ‘Kruisafneming’. Dit ontroerende verhaal eindigt echter tragisch wanneer zij allebei, uitgerekend op Kerstavond, zij aan zij voorgoed inslapen, vlak onder het door hen zo bewonderde schilderij. Dit verhaal kreeg, en krijgt nog steeds, een enorme weerklank in Japan en de U.S.A. waar het al verscheidene keren verfilmd is. Op de Handschoenmarkt in Antwerpen, vlak voor het portaal van de kathedraal, verrijst een standbeeld van de 2 ingeslapen vrienden uit de grond. Hier vindt men ook in steen gehouwen uitleg over de wereldwijde fascinatie voor Nello en Patrasche…